Opinie

Matthijs Pontier is activist, wetenschapper en bestuurslid van de Piratenpartij Amsterdam. Bij de afgelopen verkiezingen voor het Europees Parlement was Matthijs lijsttrekker van de Piratenpartij Nederland.

De Veiligheidsindustrie heeft weer een nieuw speeltje verkocht. Het miljarden slurpende pakket aan maatregelen om onze angst voor terrorisme te stillen, wordt uitgebreid met “slimme camera’s” die iedereen op Schiphol gaan  bespieden op “afwijkend gedrag”. Je kunt je natuurlijk afvragen hoe professioneel een terroristische aanslag is opgezet, als de voorbereidingen nog op de locatie zelf moeten worden uitgevoerd. Maar goed, we kunnen maar beter het zekere voor het onzekere nemen. We hebben allemaal immers “niets te verbergen” en “iedereen is een potentiële terrorist”, toch?

‘Iedereen die afwijkt is een terrorist’

Als je je anders gedraagt dan andere reizigers, kunnen deze camera’s je dus als terrorist bestempelen. Een dergelijk systeem werd tien jaar geleden in het metronetwerk van Londen geïnstalleerd, maar kon een jaar later geen bomaanslagen voorkomen. Je zou dus vraagtekens kunnen zetten bij de effectiviteit van dergelijke instrumenten. “Als we nog een paar miljard krijgen om de technieken te verbeteren, wordt het echt veilig”, zullen de bedrijven in de veiligheidsindustrie gezegd hebben. De zoektocht naar afwijkende mensen zet in ieder geval onverminderd door. Dit heeft verstrekkende gevolgen. Brenno de Winter  vatte het mooi samen: “Wanneer je continu in de gaten gehouden wordt, is dat heel erg benauwend. Je kunt niet meer creatief zijn, want als je dat wel bent, toon je afwijkend gedrag en dat valt op in het systeem. Dan wordt het systeem dus leidend, en niet meer de mens.”

Bovendien is het onduidelijk naar welk soort ‘afwijkingen’ het systeem precies zoekt. Het zoeken naar afwijkingen is discriminatie. Het is daarom belangrijk te weten waar precies op wordt gediscrimineerd. Bijvoorbeeld om te controleren of mensen van een bepaalde religie of afkomst niet structureel het slachtoffer worden van vernederende maatregelen. Geen van de deelnemende partijen wil hierover echter een toelichting geven.

Proefkonijnen
Om erachter te komen wat de camera’s precies kunnen doen, kunnen we alleen gebruik maken van informatie die de deelnemende partijen in eeneerder stadium openbaar hebben gemaakt. Het systeem “brengt onderzoek dat TNO Defensie & Veiligheid in opdracht van het Amerikaanse ministerie uitvoerde in de praktijk”. Schiphol is nu dus een proeftuin geworden van de Amerikaanse overheid.

De camera’s kunnen reageren op wilde armgebaren, of op rennen door de aankomsthal. Als je dochter of geliefde terugkomt van vakantie, kun je dus maar beter niet al te enthousiast reageren. Ook iemand die een ‘afwijkende periode’ op het toilet verblijft kan bestempeld worden als terrorist. Je kunt dus maar beter extra goed oppassen dat je geen maagklachten oploopt door andere eetgewoonten op je reisbestemming. Een groepje mensen dat zich opsplitst, is ook verdacht. “Samen uit, samen thuis” wordt nu dus “Blijf te allen tijde bij elkaar als je niet als terrorist bestempeld wilt worden”. En ergens een koffertje vergeten of achterlaten is nu natuurlijk helemaal uit den boze.

TNO heeft verder onder andere onderzoek gedaan naar technieken om op afstand te bepalen of iemand zenuwachtig is. Een koude neus duidt op nervositeit, evenals een verhoogde hartslag. Dit zou mogelijk te detecteren zijn met warmtebeeldcamera’s en radar. Door het gebrek aan transparantie over de gebruikte technieken blijft het echter gissen of deze methoden ook daadwerkelijk gebruikt worden. Mocht dit het geval zijn, dan kunnen mensen met vliegangst of andere angststoornissen hun
in ieder geval hun borst al natmaken..

We worden flink bang gemaakt voor terrorisme, maar er vallen ondertussen in Europa meer doden door omvallende bomen dan door terroristische aanslagen. Laten we ons nog langer een angstpsychose aanpraten door de veiligheidsindustrie? Of kunnen we misschien toch iets zinvollers doen met ons belastinggeld doen dan ons blauw te betalen aan een medicijn dat maar niet lijkt te werken? Misschien kunnen we deze miljarden ook uitgeven aan iets waardoor we juist meer vrijheid krijgen, in plaast van minder?

 

Arthur Govers is visionair, student geschiedenis en blogger. Bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen stond hij op nummer vier voor de Piratenpartij Amsterdam.

Zoals de meesten weten heeft de Piratenpartij Amsterdam deze week GPS-trackers geplaatst op scanauto’s. Cition, het bedrijf dat onze auto’s scant, moet om twee redenen verdwijnen uit Amsterdam. De meeste media en blogs hebben de eerste reden duidelijk weten te maken: de overheid hoeft niet te weten waar ik mijn auto laat. Het tweede argument is minder aan bod gekomen, maar niet minder belangrijk. Automatisering van controle is gevaarlijk. Het is bovendien onwettelijk, maar daar heeft tegenwoordig niemand nog een boodschap aan.
 
Fred Teeven, staatssecretaris van Justitie, is zo iemand die niet zo goed weet wat hij met de wet aanmoet. Dat bleek deze week nog maar, toen naar buiten kwam dat hij graag de witte was voor draaideurcriminelen doet. Eerder bleek dat Teeven 109 miljoen euro terug moet betalen aan onterecht beboete Nederlanders.  De rechtbank in Leeuwarden heeft geoordeeld dat boetes die worden opgelegd zonder tussenkomst van een levende ambtenaar niet rechtsgeldig zijn. In de papieren worden deze systeemboetes aangegeven met de code 404040 op de plek waar een persoonlijke code van een ambtenaar zou moeten staan. Op die manier kan er niemand aangesproken worden op de boete en heeft de computer altijd gelijk. 
 
De flitspalen waren de eerste stap van systeemboetes. Te hard rijden is altijd fout en dus makkelijk systematisch beboetbaar.  Een levende agent had misschien voor een bevallende vrouw, als mens, een uitzondering gemaakt. Een computer maakt die uitzondering niet en dat hoeft ook niet want die vrouw betaalt toch wel. Ze heeft met haar pasgeboren baby wel wat ander aan haar hoofd dan bezwaar maken. 
 
De parkeermeters zijn een tweede stap van systeemboetes. De parkeerder voert zijn kenteken in en betaalt (pin only). Om de niet zoveel tijd komt er dan een scanauto langs die de boel controleert. Klopt er iets niet dan staat er binnen zes minuten een scooter van Cition naast de foutparkeerder om een boete uit te schrijven. Tijdens het flyeren voor de Piratenpartij sprak ik iemand die dit proces heeft zien gebeuren omdat hij zelf in de auto zat die werd beboet. Toen hij toch maar uitstapte om polshoogte te nemen was hij te laat: de knop was ingedrukt en de systeemboete was onderweg. De bekeurder begreep zijn verontwaardiging en moedigde de gedupeerde aan bezwaar te maken. 
 
Ik heb zelf iets soortgelijks meegemaakt. Ik zag een scanauto langsrijden en wilde nu wel van de naad en de kous weten. Ik zou de scanner gaan vertellen dat hij ander werk zou hebben als het aan de PPA lag. De Citionian was het, volkomen tegen mijn verwachting in, helemaal met mij eens. Hij was blij te horen dat er in Amsterdam eindelijk iets gedaan werd tegen het bedrijf waar hij werkte. Hij noemde talloze voorbeelden van onterechte boetes. Vergunningen die niet zijn doorgevoerd, verkeerde kentekens die zijn doorgegeven, auto’s die ongelukkig zijn geparkeerd en zo ging hij door. Hij nam dankbaar de Piratenpartij stickers aan en hij zou een stem overwegen. De menselijke maat, die hij zelf altijd is geweest, moest terug in het parkeerbeheer. Mijn argumenten voor privacy deden hem niet veel. Het ging hem puur om het systeem dat zijn oordeelsvermogen heeft weggedrukt.
 
Stem woensdag dus op de Piratenpartij en loop je boetes na: kom je de code 404040 tegen dan zou ik je willen vragen je geld terug te eisen. Niet alleen voor je eigen portemonnee, maar vooral om de systeemboetes een halt toe te roepen. 
 
Delete Big Brother, stem Piratenpartij!